ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی ، مسئله بسیار مهمی است که باید موردتوجه مسئولین زیربط قرار بگیرد.
ساختمان های تاریخی و فرهنگی ، از مهمترین سازه های هر کشوری هستند. لذا باید به چگونگی نگهداری از آنها اهمیت داد و نسبت به مرمت آنها بی تفاوت نبود.
اهمیت مرمت بناهای تاریخی
این بناها نه تنها گواه قدمت و تاریخ یک کشور هستند، بلکه از ارزش های فرهنگی، هنری و تاریخی برخوردار هستند. حفظ این ساختمان ها به منزله ممانعت از فراموشی تاریخ و ارتقای افتخارات یک کشور می باشد. مرمت این سازه ها به پیشرفت گردشگری در نواحی تاریخی کمک می کند. با ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی می توان ارزش های آینده را تأمین نمود.
این سازه ها، نمادی از فرهنگ و تمدن یک کشور هستند که ارتباط میان نسل های گوناگون را برقرار می کنند. حفظ این سازه ها، شرایطی را فراهم نموده تا از تاریخ گذشته آگاه شویم و آینده ای روشن را بر اساس آنها رقم بزنیم.
اقدامات لازم برای مرمت سازه های تاریخی-فرهنگی
ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی نیازمند اقدامات متفاوتی است. بدین منظور باید اقدامات زیر به خوبی انجام شود:
ارزیابی و شناسایی: نخست باید آثار تاریخی به درستی ارزیابی و شناسایی شود. این اقدامات سبب می شود که خسارات و صدمات موجود به موقع شناسایی شوند و تدابیر لازم اندیشیده شود.
تعیین روش ها و مصالح: بعد از یک ارزیابی دقیق و درست از شرایط باید روش های مرمتی ایده آل مشخص شود و برای اجرایی کردن این روش ها، مصالح مناسب تهیه شود. یکی از مصالحی که هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ مقاومتی و کیفیتی برای مرمت این ساختمان ها مناسب است، یونولیت یا پلاستوفوم می باشد. یونولیت از مصالحی است که بسیار سبک، ارزان، مقاوم، عایق صوت، عایق حرارت و برودت، عایق رطوبت و … می باشد. استفاده از یونولیت برای مرمت سازه های تاریخی-فرهنگی دارای مزایای بسیار زیادی است. کیفیت مصالحی که برای مرمت این سازه ها به کار می روند، باید بالا باشند.
بازسازی و ترمیم: برای ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی باید از روش های مناسبی برای بازسازی و ترمیم آنها استفاده نمود. آثار تاریخی باید با بهره گیری از مصالح مناسب و با توجه به استانداردهای علمی، بازسازی و ترمیم می شود.
حفاظت و نگهداری: پس از بازسازی باید مراقبت های لازم صورت بگیرد تا این آثار به خوبی حفظ و نگهداری شوند و مجدد با مشکلات مختلف روبرو نشوند. مسئولین باید برای ماندگاری و مراقبت از این آثار، بهترین تدابیر را اتخاذ کنند. بدین ترتیب نه تنها این آثار حفظ می شوند، بلکه هزینه های انجام شده به هدر نخواهد رفت.
روش های مدرن برای مرمت بناهای تاریخی و فرهنگی
ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی باید با استفاده از روش های مدرن انجام شود. بدین منظور می توان از تکنولوژی های پیشرفته استفاده نمود. استفاده از فناوری هایی مثل اسکن سه بعدی، پرینت سه بعدی، نرم افزارهای شبیه سازی و … می تواند مرمت بناهای تاریخی را به بهترین کیفیت انجام دهد.
برای مرمت و نگهداری از این سازه ها به مشارکت جامعه نیاز است. در بازسازی و حفاظت از سازه های تاریخی، مشارکت جامعه محلی و افراد علاقمند موجب بهبود حفظ ارزش های فرهنگی و اجتماعی می شود.
استفاده از مصالح روز و اقتصادی
همانگونه که گفته شد برای ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی به استفاده از بهترین مصالح روز و باکیفیت نیاز است. برای مرمت و نگهداری سازه های تاریخی و فرهنگی، چالش های زیادی پیش روی افراد است. از جمله این چالش ها می توان به چالش های فنی، مالی، سیاسی و مهندسی اشاره نمود. کمبود منابع مالی و تصمیم گیری های سخت درباره بازسازی و مصالح به کار رفته، چالشی مهم است.
انتخاب مصالحی که هم جدید و باکیفیت باشند و هم موجب سرسام آور شدن هزینه ها نشود، اهمیت زیادی دارد. یونولیت با ویژگی هایی که دارد می تواند تا حدودی این دغدغه را برطرف کند. یونولیت نسبت به سایر مصالح مشابه دارای برتری های فراوانی است.
انتخاب یونولیت برای ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی
استایروفوم یا یونولیت که نام اصلی آن پلی استایرن انبساطی می باشد، ماده ای سبک و متخلخل می باشد که از خصوصیات بسیار خوبی برخوردار است. این ماده مفید و بسیار کاربردی با خواص عالی خود توانسته است به حوزه های مختلفی ورود کند که یکی از آنها، ساختمان سازی می باشد.
یونولیت به شکل های یونولیت سقفی، یونولیت دیواری، گرانول های یونولیتی و … در ساختمان سازی به کار می روند. با توجه به اینکه سازه های فرهنگی و تاریخی به چه صورت هستند و از چه لحاظ به بازسازی و ترمیم نیاز دارند، می توان از یونولیت برای ترمیم و بازسازی استفاده نمود. یونولیت دارای کاربردهای فراوان دیگری است. استفاده کنندگان از یونولیت باید بدانند که این محصول عایق صدا، عایق گرما، عایق رطوبت و عایق سرما است. استفاده از یونولیت از جنبه های متعددی حائزاهمیت است.
ابزارهای دستی و مدرن برای ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی
برای مرمت و نگهداری ساختمان‌های تاریخی ممکن است به استفاده از ابزارهای مختلفی نیاز باشد. ابزارهای دستی شامل چکش ها، سنگ ها، ابزارهای برشی، ابزارهای سطح دهی و … می باشند. ابزارهای فیزیکی شامل لیزرها، میکروسکوپ ها و … می باشند. استفاده از ابزارهای شیمیایی مانند چسب ها و مواد روغنی، مواد شستشو و تمیز کاری و … ممکن است نیاز شود. همچنین با توجه به نیاز سازه ها ممکن است به استفاده از ابزارهای مدرن مانند اسکنرها، پرینترها، نرم افزارهای شبیه سازی و … نیاز باشد.
هزینه ترمیم و نگهداری ساختمان‌های تاریخی و فرهنگی حدوداً چقدر است؟
تا زمانی که یک بازدید و نیازسنجی دقیق از سازه های فرهنگی و تاریخی مربوطه صورت نگیرد، نمی توان درباره هزینه ها صحبت کرد. ممکن است وضعیت سازه ها به گونه ای باشد که با هزینه اندکی بتوان مرمت و بازسازی سازه ها را انجام داد. گاهی هم وضعیت بسیار حاد است و نیاز به اقدامات مختلفی برای ترمیم و بازسازی است که این مسئله هزینه کار را افزایش می دهد. مصالح و ابزارهایی که برای این کار نیاز هستند، عامل تعیین کننده هزینه ها است.
